Struktura procesu badawczego
W pracy nie można stosować kompilacji (grabieży fragmentów dzieł i zestawienia w jedno opracowanie autorskie), lecz zajmować stanowisko opisywanych zjawisk – problemów. Zbierając i studiując literaturę przedmiotu badań trzeba uzmysłowić sobie „myśl przewodnią” dotyczącą badanego problemu. Zamiast błądzić w mnogości obcych myśli, które nas — być może – przekonują swoim opisem (argumentacją), należy mieć osobiste przekonanie, które pomoże nam stworzyć własną teorię.
Proces ten polega na przeprowadzeniu swoistej „sekcji zwłok”, czyli autopsji – osobistego wglądu w badany obiekt (problem). Po dokonaniu analizy jego stanu aktualnego (zdiagnozowaniu), a następnie odpowiedniej argumentacji kolejnym elementem wspomnianego procesu jest opis możliwości jego dalszego rozwoju.
Procedury badawcze służące rozwiązaniu problemu przebiegają w kilku etapach i obejmują: dostrzeżenie problemu i jego sformułowanie; wytwarzanie sytuacji problemowej; uświadomienie sobie pomysłów rozwiązania problemu badawczego oraz weryfikację i sprawdzanie przyjętej hipotezy roboczej. Proces badawczy (podejście badawcze) to określony sposób zdobywania wiedzy, który może być rozpatrywany w kilku wymiarach. Podstawowym wymiarem klasyfikacji procedur badawczych jest określenie typu oraz modelu badań. Drugi stanowią metody, techniki i narzędzia badawcze.
Procedury badawcze odnoszą się zarówno do wszystkich typów prac promocyjnych, jak i projektów naukowo–badawczych, posiadają natomiast ograniczone formy w pracach licencjackich i stopniowo wzrastają w kolejnych pracach promocyjnych. W pracach licencjackich wymagane jest ustalenie problemu badawczego i pytań badawczych oraz określenia celu badań. W pozostałych typach prac promocyjnych (magisterskich i doktorskich) należy natomiast w węższym lub szerszym zakresie opracować wszelkie założenia metodologiczne. Rozważmy zatem ustawienie i treść poszczególnych procedur (założeń) metodologicznych w pracach promocyjnych (tabela 1).
Tabela 1. Struktura procesu badawczego
|
Lp. | Etapy procesu badawczego | Wyniki etapu badań |
6. | Dobór metod i technik badawczych | Wykaz metod i technik badawczych pozwalających uzyskać pożądany materiał badawczy (rozkłady wartości zmiennych) |
7. | Dobór lub opracowanie narzędzi badawczych | Kwestionariusze ankiet, kwestionariusze wywiadu, arkusze obserwacji, testy, itp. |
Opracowanie autorskie. |