Kryteria oceny pracy naukowej: Ocena pracy będzie dokonywana z punktu widzenia wymagań stawianych pra­com w ustawie o stopniach naukowych i tytule naukowym, a konkretniej rzecz ujmując – według dwóch grup głównych kryteriów, tj. merytorycznych oraz wykazania umiejętności stosowania zasad pisarstwa naukowego.

Do najważniejszych kryteriów merytorycznych, wynikających nie tylko z zapisów ustawowych, ale także z praktyki promowania (wymagań ze strony promotora, recenzentów i jednostek promujących) należą:

• naukowość, czyli poznanie obiektywnej prawdy przez rzetelne i wystar­czające dowodzenie na podstawie dostatecznego materiału dowodowego, poddanego metodycznej analizie i uogólnieniom, (dlatego nieudowodnienie hipotez nie deprecjonuje pracy doktorskiej, a wręcz przeciwnie, w licznych przypadkach będzie świadczyć o badawczym obiektywizmie doktoranta);

• erudycyjność, głęboka i aktualna wiedza w zakresie problemu badawczego głównego i pochodnych, znajomość poglądów i tez uznawanych za dostatecz­nie udowodnione w oryginalnych, nie przyczynkarskich pozycjach literatury (autorów rodzimych i ze świata) (niekiedy bibliografia podjętego tematu/ problemu badawczego o podanych cechach jest wyłącznie w literaturze światowej);

• twórcza oryginalność prowadząca do nowych walorów poznawczych w za­kresie problemu badawczego, wzbogacająca dorobek specjalności, do której należy temat pracy.

Praca doktorska podlega ocenie nie tylko ze względu na podane walory naukowe, lecz także ze względu na opanowanie warsztatu pisarskiego. Co do charakteru wymagania w tym względzie dotyczące pracy doktorskiej są zbliżo­ne lub tożsame z wymaganiami wobec pisarstwa w pracy dyplomowej (np. tożsame są też wymagania względem strony formalnej pracy).

tpdokt-recenzowanie
Źródło: Jak oceniać? czyli Recenzowanie dokumentu – A. Kraśniewski

Jedną z centralnych zasad badania naukowego jest bowiem obiektywizm naukowy, wola poznania rzeczywistości zgodnego z prawdą, odrzucenie mo­tywów osobistych, subiektywnych, nieuzasadnionych przekonań i naginania faktów do z góry przyjętych wyników i twierdzeń, umiejętność rezygnowania z własnej mylnej koncepcji.

Na możliwość odstępstwa od tej zasady narażeni są -jak uczy doświadczenie promotorskie – doktoranci piszący na tematy w jakiś sposób powiązane z ich aktualną działalnością zawodową. Sprawdzianem obiektywizmu jest też dostateczne udowadnianie tez, ścisłość obserwacji, nieuleganie niczemu poza autorytetem argumentu, niestwierdzanie niczego bez dostatecznej racji, czyli w wyniku uzasadnienia pozornego, niewy­raźnego lub zupełnie bez uzasadnienia.

W tej ostatniej perspektywie specjalnego znaczenia nabiera właściwie opra­cowane zakończenie lub wnioski i zakończenie. Jako niewłaściwe będzie ocenione zakończenie, które zestawia cząstkowe podsumowania podrozdziałów i rozdziałów, natomiast pomija ocenę hipotez.

Z doświadczenia promotorskiego wiemy, że bardzo częstą wadą zakończenia jest prezentowanie tego, o czym była praca, zamiast jej osiągnięć naukowych oraz brak zdecydowanej analizy słuszności/niesłuszności przyjętych hipotez. Nierzadko w ten sposób doktorant chce ukryć fakt, że w przeprowadzonych badaniach brak podstaw do uznania jakiejś hipotezy jako tezy. Jest to zdecydowanie błędna postawa badawcza – właśnie pokazanie faktu niepotwierdzenia się w badaniach jakiegoś wyjściowego założenia świadczy o rzetelności naukowej autora pracy doktorskiej i wartości naukowej przeprowadzonego przez niego procesu badawczego.